Trong AMOS, các hệ số ràng buộc (constrain) đóng vai trò quan trọng để đảm bảo tính xác định của mô hình SEM, hay gọi là identified. Một mô hình không xác định sẽ không triển khai được phân tích để đánh giá kết quả ước lượng mô hình.
Một mô hình được xác định trong AMOS sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, khai báo đúng hệ số ràng buộc là một trong các yếu tố đó. Chúng ta sẽ đi vào chi tiết các vị trí nào của mô hình SEM (gọi chung cho CFA và SEM) bắt buộc phải gán hệ số ràng buộc 1.
1. Hệ số ràng buộc trong một cấu trúc của AMOS
1.1 Cấu trúc có từ hai biến quan sát trở lên
Một cấu trúc (construct) sẽ gồm biến tiềm ẩn (latent variable) và biến quan sát (observed variable).
Trong ví dụ diagram bên dưới, có 2 cấu trúc là CD và TV. Với bất kỳ một cấu trúc có từ 2 biến quan sát trở lên, chúng ta sẽ khai báo như sau:
Vị trí 1: Tất cả giá trị Regression weight của mũi tên từ sai số lên biến quan sát sẽ được gán hệ số 1.
Vị trí 2: Giá trị Regression weight của một trong các mũi tên nối từ biến tiềm ẩn mẹ lên các biến quan sát con sẽ được gán hệ số 1. Việc gán hệ số ràng buộc 1 cho mũi tên ở biến quan sát này mà không phải biến quan sát kia không làm thay đổi kết quả tổng thể của mô hình.
Cách thức khai báo Regression weight trong AMOS:
B1: Nhấp đôi vào mũi tên cần khai báo để xuất hiện cửa sổ Object Properties.
B2: Chuyển sang thẻ Parameters.
B3: Nhập 1 vào ô Regression weight.
B4: Nhấn nút X góc trên bên phải thoát khỏi cửa sổ.
1.2 Cấu trúc chỉ có một biến quan sát
Diagram bên dưới cấu trúc BT chỉ gồm 1 biến quan sát. Với cấu trúc chỉ có 1 biến quan sát, chúng ta sẽ khai báo như sau:
Vị trí 1: Giá trị Regression weight của mũi tên từ sai số lên biến quan sát sẽ được gán hệ số 1.
Vị trí 2: Giá trị Regression weight của mũi tên nối từ biến tiềm ẩn mẹ lên các biến quan sát con sẽ được gán hệ số 1.
Vị trí 3: Giá trị Variance của sai số sẽ được gán hệ số 0 (trong ví dụ trên là sai số e21)
Cách khai báo Regression weight giống như trường hợp 1, với khai báo Variance, chúng ta thực hiện như sau:
B1: Nhấp đôi vào sai số.
B2: Chuyển sang thẻ Parameters.
B3: Nhập 0 vào ô Variance.
B4: Nhấn nút X góc trên bên phải thoát khỏi cửa sổ.
2. Hệ số ràng buộc cho phần dư biến phụ thuộc
Trong mô hình SEM trên AMOS, bất kỳ một biến nào có chức năng "phụ thuộc" sẽ có phần dư đi kèm. Trong diagram bên dưới, biến Y có chức năng là biến phụ thuộc do chịu tác động từ 2 biến X1 và X2. Vì vậy, chúng ta sẽ sẽ gán phần dư cho Y, cụ thể ở đây là e11.
Biến trung gian vừa là biến độc lập vừa là biến phụ thuộc, do đó nó cũng có chức năng "phụ thuộc". Khi biểu diễn lên diagram, chúng cũng gán phần dư cho biến trung gian.
Với biến có chức năng phụ thuộc chúng ta sẽ khai báo hệ số ràng buộc như sau:
Vị trí: Giá trị Regression weight của mũi tên từ phần dư lên biến tiềm ẩn phụ thuộc sẽ được gán hệ số 1.
3. Hệ số ràng buộc cho cấu trúc bậc hai trên AMOS
Trong diagram bên dưới, MKT là biến bậc hai được đo lường bởi 4 biến bậc một là PP, GC, SP, KM.
Với biến bậc hai chúng ta sẽ khai báo hệ số ràng buộc như sau:
Vị trí: Giá trị Regression weight của một trong các mũi tên nối từ biến tiềm ẩn bậc hai lên các biến tiềm ẩn bậc một sẽ được gán hệ số 1. Việc gán hệ số ràng buộc 1 cho mũi tên ở biến bậc một này mà không phải biến biến bậc một kia không làm thay đổi kết quả tổng thể của mô hình.